25 yıldan uzun süredir web sitesi geliştirme işindeyim. Web geliştirme rehberi ile bu işe yeni başlamak isteyenler için yardımcı olacak bir kılavuz oluşturmak istedim. Web sitesi geliştirmeye nereden başlayacağınız bilemiyorsanız bu rehber size yardımcı olabilir.

İçindekiler

Web Geliştirmenin Önemi

Web sitesi geliştirme neden önemlidir ? Öncelikle bu sorunun cevabını vererek işe başlayalım.

Web geliştirme, dijital çağın temel taşlarından biridir ve modern dünyada sayısız avantaja sahiptir. Web geliştirmenin başlıca faydalarını şöyle sıralayabiliriz:

  1. Erişilebilirlik: İnternetin yaygınlaşmasıyla, dünya çapında milyonlarca insan, bilgilere ve hizmetlere web üzerinden erişim sağlamaktadır. İyi geliştirilmiş bir web sitesi veya uygulama, küresel bir kitleye ulaşma olanağı sunmaktadır.

  2. İş Gelişimi ve Müşteri Etkileşimi: İşletmeler için web siteleri ve uygulamalar, müşteri tabanını genişletmenin ve mevcut müşterilerle etkileşimi artırmanın etkili yollarıdır. Online varlık, markaların ürün ve hizmetlerini tanıtmasına, satışlarını artırmasına ve müşteri memnuniyetini iyileştirmesine yardımcı olur.

  3. Eğitim ve Bilgi Paylaşımı: Web geliştirme, bilgi ve eğitim kaynaklarına erişimi demokratikleştirir. Online kurslar, bloglar, haber siteleri ve bilgi tabanları, öğrenme ve bilgi paylaşımını kolaylaştırır.

  4. Teknolojik Yenilik ve İlerleme: Web geliştirme, yeni teknolojilerin ve yeniliklerin hızla benimsenmesini sağlar. Web tabanlı araçlar ve uygulamalar, iş süreçlerini otomatikleştirir, verimliliği artırır ve yeni iş modellerinin ortaya çıkmasını teşvik eder.

  5. Kişisel ve Profesyonel Gelişim: Web geliştirme, bireyler için kariyer fırsatları sunar. Yazılım geliştiriciler, tasarımcılar, dijital pazarlama uzmanları gibi birçok meslek dalında yetenekli profesyonellerin talebi artmaktadır. Bu alanda yetkinlik kazanan bireyler, kariyerlerinde önemli ilerlemeler kaydedebilir.

Web geliştirme, dijital dünyada var olmanın ve rekabet edebilmenin anahtarıdır. İşletmelerin büyümesine, bireylerin öğrenmesine ve toplulukların gelişmesine katkı sağlar. Dolayısıyla, web geliştirme yeteneklerine sahip olmak, modern çağın gereksinimlerine uyum sağlamak için vazgeçilmezdir.

Web Geliştirme Nedir?

Web geliştirme veya Web Uygulama Geliştirme, internet veya intranet üzerinde çalışan web siteleri ve web uygulamaları oluşturma sürecidir. Bu süreç, bir web sayfasının tasarımından kullanıcı etkileşimlerine kadar her şeyi kapsar.

Bu süreç, tasarım, içerik geliştirme, istemci ve sunucu tarafı programlama, ağ güvenliği yapılandırması ve e-ticaret geliştirmeyi içerebilir.

Web uygulamaları, genellikle kullanıcı kayıtları, veritabanı yönetimi, anlık bildirimler gibi işlevsellikler sunar. E-ticaret siteleri, sosyal medya platformları ve çevrimiçi bankacılık uygulamaları örnekler arasında sayılabilir.

Web Geliştirici Ne Yapar?

Bir web geliştirici, yukarıda belirtilen ön yüz ve arka yüz geliştirme süreçlerinde aktif rol alır. Görevleri şunları içerebilir:

  • Web sayfalarının ve uygulamalarının tasarımını ve kullanıcı deneyimini oluşturmak.
  • HTML, CSS ve JavaScript gibi dilleri kullanarak kullanıcı arayüzleri geliştirmek.
  • Sunucu tarafında çalışan yazılımlar ve veritabanı işlemleri yazmak.
  • Web sitelerinin performansını ve güvenliğini optimize etmek.
  • Hataları tespit etmek ve düzeltmek.

Web Geliştirici Nasıl Olunur?

web gelişticiliği öğrenmek

Eğer web geliştirici olmak istiyorsanız adım adım ilerlemeli, sabırlı olmalısınız. Web geliştirici olmak isteyenler aşağıdaki konulara dikkat etmelidirler.

  1. Eğitim: Bilgisayar bilimleri veya ilgili bir alanda lisans derecesi almak faydalı olabilir, başlangıçta size faydası olacaktır, fakat şart değildir.
  2. Temel Web Teknolojilerini Öğrenmek: HTML, CSS ve JavaScript gibi temel web teknolojilerini öğrenmek.
  3. Backend Dillerini Öğrenmek: PHP, Python, Ruby, Java gibi sunucu tarafı dillerinde bilgi sahibi olmak.
  4. Çerçeveler ve Kütüphaneler: React, Angular, Vue.js gibi front-end çerçevelerini ve Node.js, Django, Laravel veya Ruby on Rails gibi backend çerçevelerini öğrenmek.
  5. Uygulama Geliştirme ve Deneyim: Sürekli pratik yapmalısınız. Kendi projelerinizi geliştirerek pratik yapmak ve portföy oluşturmak en pratik yoldur.
  6. Sürekli Öğrenme: Teknoloji sürekli değiştiği için güncel kalmak ve yeni teknolojileri öğrenmeye devam etmelisiniz. Sürekli öğrenmek bana göre bir hayat felsefeniz olmalıdır.

Web Geliştirme Kategorileri

Web geliştirme, genellikle iki ana kategoriye ayırabiliriz: frontend (ön uç, istemci tarafı) ve backend (arka uç, sunucu tarafı) geliştirme.

Full stack olarak geçen bir web sitesi uygulamasının tamamını ifade eden terimdir. İhtiyaçlara web sitesi uygulaması ikiye ayrılarak geliştirilebilir. Son yıllarda modal olan bu yaklaşım her proje için de gerekli değildir.

Frontend (Ön Yüz) Geliştirme

Kullanıcıların web sitesini veya web uygulamasını doğrudan etkileşimde bulundukları kısımdır. Tasarım ve kullanıcı deneyimi (UX) bu kategorinin ana odak noktasıdır.

Kullanılan başlıca teknolojiler şunlardır:

  • HTML (HyperText Markup Language): Web sayfalarının yapısını oluşturur.
  • CSS (Cascading Style Sheets): Web sayfalarının stil ve düzenini tanımlar.
  • JavaScript: Web sayfalarına dinamik ve etkileşimli özellikler ekler.
  • Frontend Çerçeveleri ve Kütüphaneleri: React, Angular, Vue.js gibi araçlar, daha hızlı ve etkili frontend geliştirme için kullanılır.

Backend (Arka Uç) Geliştirme

Backend geliştirme, web uygulamasının sunucu tarafını, veritabanını ve uygulama mantığını kapsar. Backend geliştirme, verilerin işlenmesi, saklanması ve istemcilere (kullanıcı cihazlarına) sunulmasını sağlar. Kullanılan başlıca teknolojiler şunlardır:

  • Sunucu Tarafı Programlama Dilleri: Node.js, Python, Ruby, PHP, Java gibi diller backend geliştirmede yaygın olarak kullanılan programlama dilleridir.

  • Veritabanı Yönetim Sistemleri: SQL (MySQL, PostgreSQL) ve NoSQL (MongoDB, Cassandra) veritabanları, verilerin saklanması ve yönetilmesi için kullanılmaktadır.

  • Sunucu ve Barındırma: Apache, Nginx gibi web sunucuları ve AWS, Heroku gibi bulut hizmetleri, web uygulamalarının barındırılmasını sağlar.

  • API’ler (Application Programming Interfaces): RESTful veya GraphQL API’ler, frontend ve backend arasındaki veri iletişimini sağlar.

Web geliştirme süreci, bir fikrin kavramsallaştırılmasından başlayarak, tasarım, kodlama, test etme ve dağıtım aşamalarını kapsar. Her adım, projenin başarısı için kritik öneme sahiptir ve her biri özel bilgi ve beceriler gerektirir.

Full Stack Geliştirme Nedir?

Full stack geliştirme, bir web uygulamasının veya web sitesinin hem frontend (ön uç) hem de backend (arka uç) geliştirme süreçlerini kapsayan bir yazılım geliştirme disiplinidir. Full stack geliştiriciler, bir projeyi baştan sona tamamlayabilmek için gereken tüm teknolojilere ve araçlara hakimdirler.

Full Stack Geliştiricilerin Rolü ve Yetkinlikleri

Full stack geliştiriciler, hem frontend hem de backend geliştirme konularında bilgi sahibidir ve bir web uygulamasının tüm katmanlarında çalışabilirler. Bu, onlara proje yönetimi ve geliştirme sürecinde büyük esneklik ve yetenek sağlar. Full stack geliştiricilerin sahip olduğu temel yetkinlikler şunlardır:

  • Çok Yönlülük: Farklı teknolojileri ve araçları kullanarak, projenin tüm aşamalarında görev alabilirler.
  • Problem Çözme Yeteneği: Hem frontend hem de backend sorunlarını çözme becerisine sahiptirler.
  • İletişim Becerileri: Tasarımcılar, diğer geliştiriciler ve iş sahipleriyle etkili bir şekilde iletişim kurabilirler.
  • Proje Yönetimi: Projenin tüm aşamalarını koordine edebilir ve yönetebilirler.

Full Stack Geliştirmenin Avantajları

  • Kapsamlı Anlayış: Full stack geliştiriciler, projenin tüm bileşenlerini anladıkları için daha bütünsel ve entegre çözümler üretebilirler.
  • Verimlilik: Tek bir kişi veya küçük bir ekip, tüm geliştirme süreçlerini yönetebildiği için daha hızlı ve verimli çalışabilirler.
  • Esneklik: Farklı projelerde ve görevlerde çalışabilme yeteneği, full stack geliştiricileri çok yönlü ve değerli kılar.
  • Maliyet Etkinliği: İşletmeler için, full stack geliştiriciler ile çalışmak, hem frontend hem de backend geliştirme ihtiyaçlarını karşılamak için ayrı ayrı uzmanlar tutmaktan daha maliyet etkin olabilir.

Full stack geliştirme, günümüzün dinamik ve hızlı tempolu yazılım geliştirme dünyasında önemli bir rol oynamaktadır. Full stack geliştiriciler, projeleri baştan sona tamamlayabilme yetenekleriyle, yazılım geliştirme süreçlerini daha esnek, verimli ve bütünsel bir şekilde yönetebilirler.

Web Geliştirme Araçları

Web geliştirme süreci, bir dizi aracın kullanımıyla daha verimli ve etkili hale gelir. Bu araçlar, kod yazmaktan hata ayıklamaya, sürüm kontrolünden tarayıcı testlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. İşte en yaygın kullanılan web geliştirme araçları:

Kod Editörleri

Kod editörleri, yazılım geliştiricilerin kaynak kodlarını yazdığı ve düzenlediği araçlardır. İyi bir kod editörü, kod yazma sürecini daha hızlı ve hatasız hale getirebilir. Popüler kod editörleri şunlardır:

visual studio code editörü

Visual Studio Code: Microsoft tarafından geliştirilen ve açık kaynaklı olan bu editör, geniş eklenti desteği, güçlü hata ayıklama özellikleri ve kullanıcı dostu arayüzü ile öne çıkar. VSCode, bugün en popüler kod editörü. Yeni başlayanlar için iyi bir tercih olabilir.

neovim editörü ekran görüntüsü Neovim: Vim’in modern bir yeniden yazımı olan Neovim, güçlü ve esnek bir kod editörüdür. Özellikle klavye kısayollarını ve komut satırı arayüzünü seven geliştiriciler için idealdir. Eklentiler ve özelleştirme olanaklarıyla Neovim, kod yazma verimliliğini artırır. Öğrenme eğrisi diktir. Ancak klavye tabanlı olduğu için zamanla kod yazmayı verimli hale getirir. Benim sık sık tercih bir editör.

Sublime Text: Hızlı ve hafif bir editördür. Geliştiricilere sunduğu zengin özellikler ve özelleştirilebilir yapı, onu popüler bir seçim haline getirir. Bugünlerde popülerliğini bir parça yitirdiğini söyleyebiliriz.

Notepad++: Windows kullanıcıları için popüler bir editördür. Basit ve hızlıdır, ancak aynı zamanda güçlü özellikler sunar. Elde hiçbir şey yoksa tercih edilebilecek bir seçenek. Eğer windows kullanıcısıysanız başlangıç için kullanabilirsiniz.

Sürüm Kontrol Sistemleri

Sürüm kontrol sistemleri (Version Control Systems - VCS), geliştiricilerin projelerindeki değişiklikleri takip etmelerini ve yönetmelerini sağlar. Bu sistemler, özellikle ekip çalışmasında ve büyük projelerde son derece önemlidir. En yaygın kullanılan sürüm kontrol sistemleri şunlardır:

  • Git: Dünyanın en popüler dağıtık sürüm kontrol sistemidir. Git, projelerin geçmişini kaydeder ve ekiplerin aynı proje üzerinde eş zamanlı olarak çalışmasını sağlar. GitHub, GitLab ve Bitbucket gibi platformlar, Git’i kullanarak projeleri barındırır ve yönetir.
  • Subversion (SVN): Apache Software Foundation tarafından geliştirilen merkezi bir sürüm kontrol sistemidir. SVN, özellikle büyük ve karmaşık projelerde kullanılır.
  • Mercurial: Git’e benzer bir dağıtık sürüm kontrol sistemidir. Kullanımı kolaydır ve büyük projelerde yüksek performans sağlar.

Tarayıcı Araçları ve Eklentiler

Tarayıcı araçları ve eklentiler, web geliştiricilerin sitelerini test etmelerine, hataları bulup düzeltmelerine ve performansı iyileştirmelerine yardımcı olur. Bu araçlar, genellikle tarayıcıların geliştirici konsollarında bulunur ve çeşitli özellikler sunar:

chromium geiştirici araçları Chrome Developer Tools (DevTools): Google Chrome tarayıcısında bulunan bu araç seti, web sayfalarının yapısını incelemek, CSS ve JavaScript kodlarını düzenlemek ve hata ayıklamak için kullanılır. Ayrıca, performans analizleri ve ağ trafiği izleme gibi özellikler sunar.

firefox geliştirici araçları Firefox Developer Tools: Mozilla Firefox tarayıcısında bulunan bu araç, geliştiricilere kapsamlı bir hata ayıklama ve analiz ortamı sağlar. CSS düzenlemeleri, JavaScript hata ayıklama ve performans analizi gibi özellikler içerir.

Lighthouse: Google tarafından geliştirilen açık kaynaklı bir araçtır. Performans, erişilebilirlik, SEO ve diğer kriterler açısından web sayfalarını analiz eder ve iyileştirme önerileri sunar.

Postman: API geliştirme ve test etme aracı olarak yaygın şekilde kullanılır. Postman, geliştiricilerin API isteklerini oluşturmasına, test etmesine ve dökümantasyonunu yapmasına olanak tanır.

Bu araçlar, web geliştirme sürecini daha verimli, hızlı ve hatasız hale getirir. Doğru araçları kullanarak, geliştiriciler projelerini daha etkili bir şekilde yönetebilir ve kaliteli web uygulamaları oluşturabilirler.

HTML ve CSS Temelleri

HTML ve CSS, web sayfalarının temel yapı taşlarıdır. HTML, sayfanın içeriğini ve yapısını tanımlar, CSS ise bu içeriğin nasıl görüneceğini belirler. Bu iki teknoloji, modern web geliştirmede vazgeçilmezdir.

HTML Nedir?

HTML (HyperText Markup Language), web sayfalarının temel yapısını oluşturan işaretleme dilidir. HTML, metin, resim, bağlantılar, formlar ve diğer içerik türlerini tanımlamak için kullanılır. Bir HTML dosyası, tarayıcıya sayfanın nasıl düzenlenmesi gerektiğini bildirir. HTML, çeşitli etiketlerden oluşur ve her etiket belirli bir görevi yerine getirir.

Örneğin, basit bir HTML belgesi şu şekilde görünebilir:

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
    <title>Örnek Sayfa</title>
</head>
<body>
    <h1>Merhaba Dünya!</h1>
    <p>Bu bir örnek HTML sayfasıdır.</p>
</body>
</html>

CSS Nedir?

CSS (Cascading Style Sheets), HTML ile tanımlanan içeriğin görsel sunumunu kontrol eden stil dilidir. CSS, bir web sayfasının düzenini, renklerini, yazı tiplerini ve diğer stil özelliklerini belirler. Bu, web sayfalarının tutarlı ve çekici görünmesini sağlar.

CSS, HTML belgelerinden ayrı bir dosyada bulunabilir veya doğrudan HTML belgesine eklenebilir. Örneğin, aşağıda bir CSS örneği verilmiştir:

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
11
12
13
14
body {
    background-color: #f0f0f0;
    font-family: Arial, sans-serif;
}

h1 {
    color: #333;
    text-align: center;
}

p {
    color: #666;
    line-height: 1.6;
}

Temel HTML Etiketleri

HTML, farklı türde içerikleri tanımlamak için çeşitli etiketler kullanır. İşte bazı temel HTML etiketleri:

  • <html>: Belgenin kök etiketidir.
  • <head>: Belgeyle ilgili meta verileri içerir (başlık, stil dosyaları, vb.).
  • <title>: Sayfa başlığını tanımlar.
  • <body>: Belgenin içeriğini barındırır.
  • <h1>, <h2>, <h3>: Başlık etiketleridir ve başlıkların önem sırasını belirtir.
  • <p>: Paragraf etiketidir.
  • <a>: Bağlantı (anchor) etiketidir.
  • <img>: Resim etiketidir.
  • <ul>, <ol>, <li>: Liste etiketleridir (sırasız liste, sıralı liste ve liste öğesi).

Bu etiketler, web sayfalarının yapısını ve içeriğini tanımlamak için temel taşlardır.

CSS Seçicileri ve Özellikleri

CSS, HTML öğelerini seçmek ve stil vermek için çeşitli seçiciler kullanır. İşte temel CSS seçicileri ve bazı özellikler:

  • Element Seçicileri: HTML etiketlerini seçer. Örneğin, p tüm paragraf etiketlerini seçer.

    1
    2
    3
    
    p {
        color: blue;
    }
    
  • Class Seçicileri: Belirli sınıfa sahip öğeleri seçer. Nokta (.) ile tanımlanır. Örneğin, .highlight sınıfına sahip öğeleri seçer.

    1
    2
    3
    
    .highlight {
        background-color: yellow;
    }
    
  • ID Seçicileri: Belirli ID’ye sahip öğeleri seçer. Karesel (#) ile tanımlanır. Örneğin, #header ID’sine sahip öğeyi seçer.

    1
    2
    3
    
    #header {
        font-size: 24px;
    }
    
  • Bağlam Seçicileri: Belirli bir hiyerarşi içindeki öğeleri seçer. Örneğin, div p bir div içindeki tüm paragraf etiketlerini seçer.

    1
    2
    3
    
    div p {
        margin: 10px;
    }
    
  • Pseudoclass Seçicileri: Belirli durumdaki öğeleri seçer. Örneğin, a:hover fareyle üzerine gelinen bağlantıları seçer.

    1
    2
    3
    
    a:hover {
        text-decoration: underline;
    }
    

CSS özellikleri, seçilen öğelere stil vermek için kullanılır. Renkler, yazı tipleri, kenar boşlukları, dolgu ve konumlandırma gibi özellikler CSS ile tanımlanır.

HTML ve CSS, birlikte kullanıldığında güçlü ve etkili web sayfaları oluşturmanızı sağlar. Bu temelleri anlamak, web geliştirme yolculuğunuzda sağlam bir başlangıç yapmanızı sağlar.

JavaScript ve Dinamik İçerik

JavaScript, web sayfalarına dinamik ve etkileşimli özellikler eklemek için kullanılan güçlü bir programlama dilidir. HTML ve CSS ile birlikte çalışarak, kullanıcı etkileşimlerine cevap verebilen, veri işleyebilen ve sayfa içeriğini dinamik olarak değiştirebilen uygulamalar oluşturmayı sağlar.

JavaScript Nedir?

JavaScript, web tarayıcıları tarafından doğrudan çalıştırılabilen bir betik dilidir. İlk olarak 1995 yılında Netscape tarafından geliştirilen JavaScript, günümüzde tüm modern tarayıcılarda desteklenir ve web geliştirmede standart bir dil haline gelmiştir. JavaScript, hem istemci (client-side) hem de sunucu (server-side) tarafında çalışabilen esnek bir dildir. Web sayfalarına etkileşimli özellikler eklemek, form doğrulama, animasyonlar, veri işleme ve daha birçok işlev için kullanılır.

Temel JavaScript Kavramları

JavaScript öğrenirken temel kavramları anlamak önemlidir. İşte bazı temel JavaScript kavramları:

Değişkenler: Veri saklamak için kullanılır. var, let ve const anahtar kelimeleri ile tanımlanır.

1
2
let isim = "Ahmet";
const yas = 30;

Veri Türleri: JavaScript’te çeşitli veri türleri vardır: String, Number, Boolean, Object, Array, Function vb.

1
2
3
4
5
let metin = "Merhaba";
let sayi = 72;
let dogruMu = true;
let dizi = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10];
let nesne = { ad: "Ayşe", yas: 25, meslek: "öğrenci" };

Fonksiyonlar: Belli bir görevi yerine getirmek için kullanılan kod bloklarıdır.

1
2
3
function selamVer(isim) {
    return "Merhaba " + isim;
}

Koşullar: Belirli şartlara göre kodun farklı yollar izlemesini sağlar.

1
2
3
4
5
if (yas > 18) {
    console.log("Yetişkinsiniz.");
} else {
    console.log("Çocuksunuz.");
}

Döngüler: Belirli bir işlemi tekrar etmek için kullanılır.

1
2
3
for (let i = 0; i < 5; i++) {
    console.log(i);
}

DOM Manipülasyonu

DOM (Document Object Model), web sayfasının yapısını temsil eden bir modeldir. JavaScript ile DOM’u manipüle ederek sayfanın içeriğini ve yapısını dinamik olarak değiştirebiliriz. İşte bazı temel DOM manipülasyon işlemleri:

Element Seçimi: HTML elementlerini seçmek için kullanılır.

1
2
3
let baslik = document.getElementById("baslik");
let paragraflar = document.getElementsByClassName("paragraf");
let linkler = document.querySelectorAll("a");

İçerik Değiştirme: Seçilen elementlerin içeriğini değiştirmek için kullanılır.

1
2
baslik.textContent = "Yeni Başlık";
paragraflar[0].innerHTML = "<strong>Koyu Metin</strong>";

Stil Değiştirme: Seçilen elementlerin stilini değiştirmek için kullanılır.

1
2
baslik.style.color = "red";
paragraflar[0].style.fontSize = "20px";

Olay Dinleyicileri: Kullanıcı etkileşimlerine cevap vermek için kullanılır.

1
2
3
baslik.addEventListener("click", function() {
  alert("Başlığa tıkladınız!");
});

AJAX ve Asenkron Programlama

AJAX (Asynchronous JavaScript and XML), web sayfalarının sayfayı yeniden yüklemeden arka planda sunucu ile veri alışverişi yapmasını sağlar. Bu, daha hızlı ve dinamik kullanıcı deneyimleri oluşturmak için kullanılır. AJAX işlemleri genellikle XMLHttpRequest veya fetch API kullanılarak gerçekleştirilir.

XMLHttpRequest Kullanımı:

1
2
3
4
5
6
7
8
let xhr = new XMLHttpRequest();
xhr.open("GET", "data.json", true);
xhr.onload = function() {
  if (xhr.status === 200) {
      console.log(xhr.responseText);
  }
};
xhr.send();

fetch API Kullanımı:

1
2
3
4
fetch("data.json")
  .then(response => response.json())
  .then(data => console.log(data))
  .catch(error => console.error("Hata:", error));

Asenkron programlama, işlemlerin ardışık olarak değil, belirli olayların tamamlanmasını beklemeden yürütülmesini sağlar. Bu, özellikle uzun süren işlemler (örneğin, veri çekme) sırasında kullanıcı arayüzünün donmaması için önemlidir.

Promise Kullanımı:

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
11
let promise = new Promise((resolve, reject) => {
  let basarili = true;
  if (basarili) {
      resolve("İşlem başarılı!");
  } else {
      reject("İşlem başarısız.");
  }
});

promise.then(mesaj => console.log(mesaj))
     .catch(hata => console.error(hata));

async/await Kullanımı:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
async function veriGetir() {
  try {
      let response = await fetch("data.json");
      let data = await response.json();
      console.log(data);
  } catch (error) {
      console.error("Hata:", error);
  }
}

JavaScript, web sayfalarına dinamik ve etkileşimli özellikler eklemek için güçlü bir araçtır. Temel kavramları ve DOM manipülasyonunu öğrenmek, geliştiricilere daha kullanıcı dostu ve etkili web uygulamaları oluşturma yeteneği sağlar. Asenkron programlama teknikleri, kullanıcı deneyimini iyileştirir ve uygulamaların daha hızlı ve duyarlı olmasını sağlar.

Tabii, işte “Frontend Çerçeveleri ve Kütüphaneleri” başlığı altındaki React, Angular ve Vue.js için metinler ve kısa kod örnekleri:

Frontend Çerçeveleri ve Kütüphaneleri

Frontend çerçeveleri ve kütüphaneleri, web geliştirme sürecini hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılan araçlardır. Bu araçlar, kullanıcı arayüzlerinin daha verimli ve sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesini sağlar. En popüler frontend çerçeveleri ve kütüphanelerinden bazıları React, Angular ve Vue.js’dir.

React

React, Facebook tarafından geliştirilmiş açık kaynaklı bir JavaScript kütüphanesidir. Kullanıcı arayüzleri oluşturmak için kullanılır ve özellikle tek sayfa uygulamaları (Single Page Applications - SPA) geliştirmede yaygın olarak tercih edilir. React’in temel özellikleri şunlardır:

  • Bileşen Tabanlı Mimari: React, kullanıcı arayüzlerini yeniden kullanılabilir bileşenlere böler. Bu bileşenler, bağımsız olarak geliştirilip birleştirilebilir.
  • JSX: React, JavaScript ve HTML benzeri bir dil olan JSX kullanarak bileşenleri tanımlar. JSX, HTML benzeri sözdizimi ile JavaScript’i birleştirir.
  • Virtual DOM: React, gerçek DOM yerine sanal DOM (Virtual DOM) kullanır. Bu, performansı artırır ve yalnızca gerekli bileşenleri güncelleyerek DOM manipülasyonlarını optimize eder.
  • State Yönetimi: React, bileşenlerin durumunu (state) yönetmek için güçlü bir sistem sunar. Durum değişiklikleri, kullanıcı arayüzünün otomatik olarak yeniden render edilmesini sağlar.

React ile basit bir bileşen örneği:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
import React from 'react';

class Selamla extends React.Component {
    render() {
        return <h1>Merhaba, {this.props.isim}!</h1>;
    }
}

export default Selamla;

Angular

Angular, Google tarafından geliştirilmiş açık kaynaklı bir frontend framework’tür. Tam özellikli bir framework olan Angular, karmaşık ve büyük ölçekli web uygulamalarını geliştirmek için güçlü araçlar sunar. Angular’ın temel özellikleri şunlardır:

  • MVVM Mimarisi: Angular, Model-View-ViewModel (MVVM) mimarisini kullanır. Bu, veri bağlama ve kullanıcı arayüzü bileşenlerini ayırarak kodun daha düzenli ve yönetilebilir olmasını sağlar.
  • TypeScript: Angular, JavaScript’in bir üst kümesi olan TypeScript ile yazılmıştır. TypeScript, statik tip denetimi ve modern JavaScript özellikleri sunar.
  • İki Yönlü Veri Bağlama: Angular, kullanıcı arayüzü ile model arasındaki veri senkronizasyonunu otomatik olarak yönetir. Bu, form verilerinin ve kullanıcı girişlerinin kolayca yönetilmesini sağlar.
  • Yönlendirme: Angular, tek sayfa uygulamaları için güçlü bir yönlendirme sistemi sunar. Bu, farklı sayfalar ve bileşenler arasında gezinmeyi kolaylaştırır.

Angular ile basit bir bileşen örneği:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
import { Component } from '@angular/core';

@Component({
  selector: 'app-selamla',
  template: `<h1>Merhaba, {{ isim }}!</h1>`,
})
export class SelamlaComponent {
  isim: string = 'Dünya';
}

Vue.js

Vue.js, kullanıcı arayüzleri ve tek sayfa uygulamaları geliştirmek için kullanılan açık kaynaklı bir JavaScript framework’tür. Vue.js, esnek ve kolay öğrenilebilir yapısıyla dikkat çeker. Vue.js’in temel özellikleri şunlardır:

  • Bileşen Tabanlı Mimari: Vue.js, React gibi bileşen tabanlı bir mimari kullanır. Bu, kullanıcı arayüzlerinin modüler ve yeniden kullanılabilir bileşenler olarak geliştirilmesini sağlar.
  • Basit ve Esnek: Vue.js, düşük öğrenme eğrisi ile geliştiricilere hızlı bir başlangıç yapma imkanı sunar. Aynı zamanda, daha büyük projeler için gerekli olan tüm özellikleri de içerir.
  • Reaktif Veri Bağlama: Vue.js, verilerin ve DOM’un otomatik olarak senkronize edilmesini sağlayan reaktif bir veri bağlama sistemi kullanır.
  • Vue CLI: Vue.js, projeleri hızlıca başlatmak ve yönetmek için güçlü bir komut satırı aracı (CLI) sunar.

Vue.js ile basit bir bileşen örneği:

 1
 2
 3
 4
 5
 6
 7
 8
 9
10
11
12
13
<template>
  <h1>Merhaba, {{ isim }}!</h1>
</template>

<script>
export default {
  data() {
    return {
      isim: 'Dünya'
    };
  }
};
</script>

React, Angular ve Vue.js, modern web uygulamaları geliştirmek için güçlü ve popüler araçlardır. Her biri, farklı projeler ve gereksinimler için çeşitli avantajlar sunar. Hangi çerçeveyi veya kütüphaneyi kullanacağınız, projenizin ihtiyaçlarına ve ekibinizin yetkinliklerine bağlıdır.

Sonraki Bölümler